Aan de oostelijke rand van Gistel bevindt zich de site van de Oostmolen. Door zijn dubbele functie van graan- en oliemolen dient de Oostmolen beschouwd te worden als een enig exemplaar onder de staakmolens.

Het wiekenkruis is niet alleen een aandrijfbron voor de twee koppels maalstenen in de draaibare molenkast maar ook voor de olieslagerij in het stampkost.

De molen is reeds vermeld in 1302. Aanvankelijk was het een banmolen, gezien iedere tiende schep graan aan de Heer van Gistel moest worden afgestaan. De molen staat afgebeeld op de kaart van Jacob Van Deventer (ca. 1659-1573) en op de Sanderusgravure (1641). Het huidige molengebouw dateert uit de 18e eeuw en staat op de Ferrariskaart (1770-1778).



De Oostmolen was een typische Vlaamse staakmolen die oorspronkelijk op bakstenen teerlingen was geplaatst. In 1841 werd hij door Karel Peel Keckaert op een torenkot geplaatst om er zo een oliemolen of stampkot van te maken. In 1933 werden de wieken onder impuls van eigenaar en molinoloog Alfred Ronse verdekkerd, dit als een van de eerste molens in West-Vlaanderen. Vanaf 1934 werd de molen,die befaamd was voor de opwekking van elektriciteit, niet meer gebruikt. In 1971 schonk de familie Ronse de molen aan de stad Gistel. Na een brand in 1979 werd de staakmolen volledig heropgebouwd tussen 1979 en 1982 door de Gistelse molenbouwersfamilie Peel o.l.v. ingenieur-architect W. Snauwaert. De inhuldiging van de gerestaureerde graan- en olieslagmolen vond plaats op 19 mei 1984.



De bedoeling is, na de klassering als dorpsgezicht en de bescherming van de molenhoeve, de site te renoveren en uit te bouwen tot een van de belangrijkste toeristische troeven van het hinterland.

De site moet tevens een knooppunt vormen binnen de toeristisch-recreatieve infrastructuur. Ze is ook een rustpunt voor de vele fietsers en wandelaars die de drukte van de kust willen ontvluchten en kiezen voor de rust van het Brugse Ommeland.