Museum De Kolonie is een archeologisch en historisch museum over mens en landschap in de Kempen. Wie dacht dat archeologische en historische musea altijd stoffig en oudbollig zijn, die vergist zich. Museum De Kolonie is een jong en dynamisch museum in een fris kleedje. Het museum is erkend door de Vlaamse Overheid.

De Belgische regering trachtte omstreeks 1850 de toenmalige economische crisis te verlichten door de woeste heidegronden in de Kempen te ontginnen.
Op de Heuvelse Heide in Lommel werden vloeiweiden aangelegd. Regelmatige bevloeiing van de weiden met kalkrijk Maaswater uit het Kempens Kanaal moest zorgen voor een goede hooioogst.
In de onmiddellijke nabijheid van de vloeiweiden stichtte de Belgische overheid een 'colonie agricole'. Er kwamen 20 boerderijen, met een kerk, een pastorie en een school.
De staatsboerderijen, die nu bijna allen verdwenen zijn, werden op identieke wijze gebouwd langs een thans verdwenen kanaaltje (de huidige straat 'Kolonie'.
Dit landbouwexperiment van de overheid werd echter een mislukking.

De voormalige staatsboerderij nr. 4, Kolonie 77 te Lommel, is sinds 1993 eigendom van de Stad Lommel. Het beschermde monument werd in 2006 gerestaureerd. De Stad Lommel vertrouwde het beheer van de staatsboerderij nr. 4 toe aan de vzw Erfgoed Lommel.
Erfgoed Lommel vzw richtte in de voormalige staatsboerderij een archeologisch en historisch museum in over mens en landschap in de Kempen, met als naam 'De Kolonie'. Museum De Kolonie opende de deuren in juni 2007.

Museum De Kolonie, gehuisvest in een beschermd monument, namelijk een voormalige staatsboerderij van de landbouwkolonie, gesticht door de Belgische overheid in het midden van de negentiende eeuw.

In 'De Kolonie' reis je terug in de tijd. Je maakt er kennis met de 'colonie agricole' en met de zinkindustrie en de zandwinning. Unieke en authentieke voorwerpen in combinatie met oude films laten je zien wat 'een dag hard labeur aan de zinkovens' voor de arbeiders inhield. Wie of wat waren de Teuten en wat deden zij? Je ontdekt het in 'Kolonie'. Eeuwenlang ontgonnen boeren het Kempens landschap. De Kolonie toont je het hoe en waarom. Op je terugreis doorheen de tijd leer je alles over het belang van de heide voor de boer, de invloed van de abdijen, het ontstaan van de oudste gehuchten. Pronkstukken in De Kolonie zijn de talrijke urnen afkomstig van een rijke begraafplaats van ijzertijdboeren, de bronzen schat uit de Konijnepijp - een offer van bronzen voorwerpen. En tenslotte.kom je terecht bij een heus steentijdkamp. Niet zomaar wat aangeklede etalagepoppen, maar prachtige, levensechte figuren, mensen uit de steentijd in hun natuurlijke omgeving. Voor hun tent kappen ze steen tot werktuigen. Jagers komen terug van een succesvolle jacht, maken vuur, bewerken huiden, been en gewei. Je ziet er het oudste kunstwerk in Vlaanderen ±14.000 jaar oud.

Het Volk van de Raaf, een reconstructie van een kamp van jagers-verzamelaars op het einde van de laatste ijstijd. (naar een idee van Marc De Bie (VIOE), gemaakt door Dirk Claessen (Zephyr).

Met grote visuele panelen in een eigentijdse vormgeving, mooie en unieke voorwerpen aangevuld met oude films, presentaties en zelfs een heuse "Weetjesbank" - waarop je na afloop van een bezoek de opgedane kennis kan testen - brengt dit museum een levendig en aantrekkelijk verhaal voor bezoekers van alle leeftijden.

Regelmatig vinden er thematentoonstellingen plaat in het museum. Meer inlichtingen hierover vind je op deze website bij "Museum" onder de rubriek "Tentoonstelling".

Rondleidingen in het museum zijn mogelijk na afspraak. Onze bekwame gidsen leiden u niet alleen rond in het museum, maar bezoeken ook ander Lommels erfgoed samen met u.

Voor de jongeren is er het educatief project Oertijd (in klasverband). Wanneer ze met ouders of grootouders komen, kunnen ze het museum verkennen aan de hand van spannende zoekopdrachten. Of ze spelen samen het Teutenspel. Testen ze hun museumkennis eens graag op een computer? Ook dat kan!

Het ligt in de bedoeling om op het domein van de Staatsboerderij regelmatig culturele openluchtmanifestaties te organiseren. Deze manifestaties zullen in samenwerking met locale verenigingen op stapel worden gezet. Vanzelfsprekend zal er ook een nauwe samenwerking zijn tussen Museum De Kolonie en de vereniging Natuurpunt, die het nabijgelegen Wateringhuis beheert.